Euskal MUSIKAZ, antzinako TRESNEZ ETA ERRITMO alaiez GOZA EZAZU!

Euskal musika izan da Euskal Unibertsoaren partaide nagusia eta orain ere bada, euskaldunentzat gizartean egoteko erarik naturalena suertatzen baita eta gainera harremanetan egoteko eta komunikatzeko erarik errazena dela ikusten baitu.

Bertako musika tresnez gain, euskaldunok, flauta eta soinuak bezalako beste tresna unibertsalak ere gureak egin ditugu. Tradiziozko euskal musika alaia da, ospakizunerako, jairako eta dibertsiorako egina. Euskal musika barruraino sartzen da, bihotza alaituz eta dantzara animatuz.

• Trikitrixa: Euskal jaietako bikotea: jo eta abestu egiten dute. Edozein jai edo gertakizun alaitzeko aproposa eta eta bertan daudenak dantzara bultzatzen ditu. (Musikari bi: bat panderoarekin eta bestea soinuarekin).

• Adarra (antzinean deitzeko erabilia). Aspaldiko tresna hau haranen artean eta mendi tutularien artean komunikatzeko erabilia. Gure ikuskizunetan inguratzen gaituen eragina du.
• Alboka edo euskal klarinetea. Tresna honen osagarriak honakoak dira: zurezko eusgarria, zekor-adar bi, pita, argizariak, lihoak eta zaldi-ilea. Fita deitutako kainabera-mihi bitatik sortzen da soinua eta 5 zuloen konbinaketaren arabera notak aldatzen joaten dira. Izenaren jatorria arabiar hizkuntzan dago: al-buk edo tronpeta eta garai batean Europa, Afrika eta Asiako alderdi batzuetan oso ezaguna izan zen.
• Txalaparta Antzinako euskal musika-tresna dugu eta konpasik gabe makilekin joten den egur-noblez osatua dago. Dentsitate desberdineko egur-nobleak erabiliz musika berezi sortzen da. (Bi eskuekin bi musikari daude musika ederra sortzen). Jatorria euskaldunon lehen SAGARDOTEGIAN egongo zen, Dolaretxetan. Han, sagarrak makilekin joten ziren eta doinuak, jaia laster hasiko zela iragartzen zuen eta honekin batera dantzaren eta sagardo gozoaren gozamena.

• Txistua eta danbolina:

“Antzinarotik eta euskal mendietako biztanleak, txori baten hezurraz, egindako lehen txistua dugunetik, hau, euskal herriaren laguna izan da eta une bakoitzeko gustuari eta teknikei egokitzen joan da. Eta guzti hau ez da kasualitatez gertatu baizik eta aro desberdinetako eta oraingo euskaldunek beti izan baitute gure tresna honenganako miresmenari esker” J:I Ansorena

Gizon edo emakume batek jotako danbolinarekin batera, hiru zulodun flauta sinple honi euskal abesti eta mila doinu eskaini zaizkio. Badirudi, XX. mendearen hasieran, Euskal Herriko hainbat hiri eta herrietako jaietan hainbat jendedun txistu-kontzertuak antolatzen hasi zirela. Erakustaldi hauetara edozein lekuko txistulariak gerturatzen zirenez, batzar- eta truke-leku bihurtu izan ziren.